سینمای سیاسی اسپیلبرگ که بی شک متأثر از نرم افزار نظام سلطه برای اقناع افکار عمومی جهانی است، بر سه ضلع مظلوم نمایی، ایجاد حس تنفر از دشمن و ارائه چهره ای شکست ناپذیر از رژیم اشغالگر استوار است.
رفسنجان زیبا| استیون اسپیلبرگ یکی از نوادر فیلم سازی در تاریخ هنر هفتم است؛ بر اساس آمار منتشر شده، مجموع فروش آثار او به بیش از ۱۰ میلیارد دلار رسیده است و در کارنامه فیلم سازی او آثار شاخص بسیاری وجود دارد که صنعت سینمای جهان را تحت تأثیر عمیق قرار داده و بعضاً متحول کرده است.
«آرواره ها»، «برخورد نزدیک از نوع سوم»، «پارک ژوراسیک»، «هوش مصنوعی» و … از جمله شاخص ترین آثار اسپیلبرگ هستند که هر کدام جدای از نبوغ سازنده در صدر فروش قرار گرفته و درآمد هنگفتی را نصیب کمپانی سازنده و شخص اسپیلبرگ کرده است؛ بگونه ای که امروز ثروت اسپیلبرگ را حدود چهار میلیارد دلار برآورد می کنند.
اما هدف ما از این یادداشت و بررسی کارنامه کاری استیون اسپیلبرگ در حوزه سینما نیست؛ بلکه تمرکز بر سه فیلم «فهرست شیندلر» ۱۹۹۳، «نجات سرباز رایان» ۱۹۹۸ و «مونیخ» ۲۰۰۵ است.
در اینکه اسپیلبرگ استادی تمام عیار در حوزه ساخت آثار سینمایی به ویژه سینمای سرگرمی است، کوچکترین تردیدی وجود ندارد؛ اما سه فیلم ذکر شده جدای از تکنیک های سینمایی بر پایه مفاهیم مهم سیاسی مورد پذیرش و باور اسپیلبرگ به عنوان یک آمریکایی یهودی بنا شده است.
«فهرست شیندلر» روایتگر آوارگی و شکنجه های یهودیان در اردوگاه آشویتیز است که اسپیلبرگ با هنرمندی تمام توانسته چنان صحنه های تاثیر گذاری را در آن بیافریند که کمتر مخاطبی در صحت وجود چنین وقایعی دچار تردید شود.
«فهرست شیندلر» شاید مهم ترین فیلم سیاسی اسپیلبرگ و تاریخ قوم یهود باشد که اکران آن توانست حس ترحم عمیق و همدردی عمیقی در افکار عمومی جهانی برای جامعه صهیونیستی به همراه بیاورد.
دومین فیلم مورد بررسی، «نجات سرباز رایان» یکی از بهترین فیلم های جنگی تاریخ سینما است؛ دقایق ابتدایی فیلم روایتگر ورود متفقین به ساحل نرماندی در جنگ جهانی دوم است که صحنه های سینمایی خلق شده در این ورود بهترین صحنه های جنگی تاریخ سینما است و نامی جز شاهکار بر آن نمی توان گذاشت.
داستان پیرامون نجات سربازی آمریکایی بنام رایان با بازی مت دیمون است که دو برادر خود را در جنگ از دست داده و ستاد فرماندهی ارتش آمریکا بدنبال آن است تا او را از مهلکه جنگ نجات داده و او را به آغوش خانواده اش برگرداند.
خط داستانی فیلم به دنبال ایجاد حس تنفر از تفکرات، ارزش ها و افراد جبهه دشمن است؛ در پایان هنگامی که تیم جستجو موفق به پیدا کردن سرباز رایان می شود، با گل درشت ترین مانیفست خوانی لیبرال رو به رو می شویم که ناخودآگاه نظریه پایان جهان فوکویاما را به خاطر می آورد.
در سومین فیلم، اسپیلبرگ به دنبال ضلع سوم سیاست رسانه ای خود می رود؛ ارائه تصویری هوشمند، جسور، قاطع و شکست ناپذیر از نیروی اطلاعاتی رژیم صهیونسیتی و در مقابل به تصویر کشیدن دشمنانی پخمه، کم هوش و ددمنش در جبهه مقابل است.
فیلم کمتر دیده شده «مونیخ» داستان گروگان گیری ورزشکاران رژیم اشغالگر صهیونیستی در المپیک ۱۹۷۲ توسط سازمان فلسطینی سپتامبر سیاه و انتقام سازمان اطلاعاتی اسرائیل از مسببان این عملیات را روایت می کند.
سینمای سیاسی اسپیلبرگ که بی شک متأثر از نرم افزار نظام سلطه برای اقناع افکار عمومی جهانی است، بر سه ضلع استوار است؛ مظلوم نمایی، ایجاد حس تنفر از دشمن و ارائه چهره ای شکست ناپذیر از رژیم اشغالگر که سه فیلم فوق الذکر هر کدام عهده دار انتقال پیام آن به مخاطب است.
با آغاز عملیات طوفان الاقصی و پیامد آن، ساختار نرم افزاری رسانه ای حامی رژیم اسرائیل دچار تزلزل اساسی شده. است؛ حملات کور و بیمارگونه اسرائیل در غزه، عملیلت هوشمندانه و حساب شده مقاومت اسلامی فلسطین در کنار رفتار انسانی و اسلامی حماس با اسرای جنگی، ضرباتی کاری به سیاست رسانه ای صهیونیسم وارد کرده است.
گسترش رسانه های غیر دولتی و شبکه عظیم فضای مجازی، انحصار رسانه ای را در هم شکسته و روایت های تأثیر گذاری از جنایات رژیم اسرائیل از یک سو و رفتار هوشمندانه و انسانی مقاومت اسلامی را از سوی دیگر به دنیا مخابره می کند.
همین خورد شدن همینه رسانه ای است که منجر به اعتراض جهانی به جنایات اسرائیل در شهرهای مهم اروپا و آمریکا شده است؛ اسپیلبرگ ها با تکیه بر تکنیک و ثروت، تصویری بزک کرده و ناراست از واقعیت داستان اشغال فلسطین در طول سال ها ساخته بودند که طوفان الاقصی همه را به چالش کشید و این تنها گوشه ای از ثمرات طوفان الاقصی است.
به قلم دکتر سید مرتضی سید حسینی دانش آموخته اندیشه سیاسی و روابط بین الملل
